Το 2025 ήταν μια εντυπωσιακή χρονιά για τους επενδυτές – τουλάχιστον αν κοιτάξει κανείς μόνο τους δείκτες. Τα χρηματιστήρια στις ΗΠΑ, την Ευρώπη, την Ινδία και την Ιαπωνία οδεύουν προς το τέλος της χρονιάς κοντά ή στα ιστορικά υψηλά τους, με αρκετά να καταγράφουν τρίτη συνεχόμενη χρονιά διψήφιων κερδών. Η αισιοδοξία γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη έπαιξε καθοριστικό ρόλο, όπως και η γενικότερη επιστροφή της επενδυτικής διάθεσης για ρίσκο.
Πίσω από τους τίτλους, όμως, η χρονιά ήταν ιδιαίτερα ταραχώδης. Τον Απρίλιο, οι αγορές βρέθηκαν κοντά σε κρίση, όταν οι δασμοί της λεγόμενης «Ημέρας Απελευθέρωσης» που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ απείλησαν να διαταράξουν το παγκόσμιο εμπόριο. Παράλληλα, αρκετές τάσεις που θεωρούνταν δεδομένες είτε αντιστράφηκαν είτε «έσπασαν». Αυτές είναι οι πέντε πιο καθοριστικές εξελίξεις του 2025.
Ρωγμές στην εμπιστοσύνη προς τις ΗΠΑ
Στις αρχές Απριλίου, οι ΗΠΑ έμοιασαν για λίγο με αναδυόμενη αγορά σε κρίση. Οι δασμοί Τραμπ προκάλεσαν βουτιά στις μετοχές, αλλά και πωλήσεις στα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, κάτι σπάνιο για ένα «ασφαλές καταφύγιο». Αντί να ενισχυθεί, το δολάριο υποχώρησε, καθώς οι επενδυτές πανικοβλήθηκαν.
Η κατάσταση εκτονώθηκε όταν ο Λευκός Οίκος ανέστειλε ή ανέβαλε μεγάλο μέρος των δασμών. Ωστόσο, η ζημιά δεν εξαφανίστηκε πλήρως. Το δολάριο δεν ανέκαμψε ουσιαστικά και οι ξένοι επενδυτές εμφανίζονται πλέον πιο πρόθυμοι να αντισταθμίζουν τον συναλλαγματικό κίνδυνο. Στην επόμενη κρίση, δύσκολα θα ξεχαστεί το γεγονός ότι τα αμερικανικά ομόλογα «κλονίστηκαν», έστω και προσωρινά.
Αλλαγή σκυτάλης στα χρηματιστήρια
Μετά από δύο εξαιρετικές χρονιές, οι αμερικανικές μετοχές έχασαν το προβάδισμα το 2025. Παρά τον ρόλο των ΗΠΑ στην έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια πρωταγωνίστησαν, ενισχυμένα από τα γερμανικά σχέδια τόνωσης της οικονομίας και την αύξηση των αμυντικών δαπανών.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η άνοδος των αγορών της «περιφέρειας» της Ευρώπης: Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία και Πολωνία ξεπέρασαν τις αγορές του «πυρήνα», με τις τράπεζες να ξεχωρίζουν. Παράλληλα, οι αναδυόμενες αγορές υπεραπέδωσαν των ανεπτυγμένων για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, με τη Νότια Κορέα να καταγράφει εντυπωσιακά κέρδη.
Τα επιτόκια έπεσαν, οι αποδόσεις όχι
Οι κεντρικές τράπεζες έγιναν πιο «φιλοεπενδυτικές», μειώνοντας επιτόκια, όμως οι μακροπρόθεσμες αποδόσεις ομολόγων δεν ακολούθησαν στον ίδιο βαθμό. Σε ορισμένες χώρες μάλιστα αυξήθηκαν. Πολλοί επενδυτές μιλούν πλέον για το λεγόμενο «debasement trade», φοβούμενοι ότι οι πρόωρες μειώσεις επιτοκίων και ο αυξημένος κρατικός δανεισμός θα πυροδοτήσουν νέο κύμα πληθωρισμού.
Το bitcoin δεν έγινε «ψηφιακός χρυσός»
Το 2025 έδωσε ξεκάθαρη απάντηση σε ένα παλιό ερώτημα: οι επενδυτές, όταν φοβούνται, προτιμούν τον πραγματικό χρυσό. Η τιμή του χρυσού εκτοξεύθηκε, όπως και του ασημιού, ενώ το bitcoin υποχώρησε και παρουσίασε έντονη μεταβλητότητα. Το κρυπτονόμισμα λειτούργησε περισσότερο ως δείκτης επενδυτικού ρίσκου και τεχνολογικής αισιοδοξίας, παρά ως ασφαλές καταφύγιο.
Τα private markets χάνουν τη λάμψη τους
Μετά από χρόνια εκρηκτικής ανάπτυξης, τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια δυσκολεύονται. Η αύξηση του κόστους δανεισμού και η γεωπολιτική αβεβαιότητα επιβράδυναν τις συναλλαγές και τη συγκέντρωση κεφαλαίων. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές εταιρείες του κλάδου στρέφονται πλέον στους ιδιώτες επενδυτές – αν και το ερώτημα είναι γιατί να βιαστούν οι μικροεπενδυτές, όταν οι θεσμικοί εμφανίζονται πιο επιφυλακτικοί.
Το 2025 απέδειξε ότι ακόμη και σε χρονιές ρεκόρ, οι αγορές μπορούν να αλλάζουν πρόσωπο με τρόπους που λίγοι περιμένουν.
